Schoonvelde, familie- en streeknaam

De naam Schoonvelde komt men in De Wijk en wijde omgeving veelvuldig tegen. Niet alleen als familienaam, maar ook als naam van een bepaald gebied of streek en ook als naam van een stadsdeel, alsmede van een weg. In grote lijnen kan men ervan uitgaan dat wanneer men de naam Schoonvelde draagt, men ook familie van elkaar is. Wanneer we teruggaan in de geschiedenis van bekende namen in De Wijk en Ruinerwold, b.v. Ten Wolde, Brouwer, Stapel, Schiphorst e.a., komen we ergens ook weer de naam Schoonvelde tegen. Het is een naam die streekgebonden is met boerenfamilies. De vraag kan gesteld worden; waar komt de naam vandaan?
De heer J. Poortman schrijft in zijn boek 'Geschiedenis van De Wijk en Koekange' over een Ludolphus Schoonvelde in het jaar 1293, een Mattheus Schoonvelde in 1341 en de naam Arent Schoonvelde verschijnt in 1361/1375. Deze naam is nog steeds aanwezig in de familie Schoonvelde. Ook de naam Godekin, later Geuchien, komt nog steeds voor. Godekin kocht in 1370 al een gedeelte van de tienden op van de heer Van Echten.

Afkomstig uit Wilsum?
In dit verband is het zeer interessant dat er in een publicatie 'Chronik der Landgemeinde Wilsum' een hoofdstuk is opgenomen 'Stammsitz der Herren von Schoneveld'. Deze Chronik is uitgegeven door Verlag A. Veddeler te Nordhorn.
Het dorp Wilsum is gelegen in Duitsland, ca. 7 km ten zuiden van Emlichheim aan de weg van Coevorden naar de Duitse plaats Nordhorn. Ten zuiden van Wilsum liggen uitgestrekte bossen met vele recreatie mogelijkheden. In bovengenoemd hoofdstuk wordt o.m. vermeld: Een ridder Niclaas, zoon van een zekere Boudekijn, versierde zich in 1279 met de bijnaam 'de Schonenvelde'. Dit kan afgeleid worden uit een oorkonde die melding maakt van zijn intrede in de Ritterorden. Ludolf von Schoneveld, de zoon van Niclaas werd reeds genoemd 'Burgmann' van de Graaf van Bentheim. Ludolf had twee zonen, Nicolaus en Mathaus. Terwijl de oudste, Nicolaus, als Burgmann in Bentheim bleef, werd Mathaus 'Herr' van het aan de Vecht in Duitsland gelegen Huize Grasdorf.
De Herren von Schoneveld stonden in die tijd, zowel bij de Graaf van Bentheim als bij de Bisschop van Utrecht, zeer goed aangeschreven. Men mag aannemen dat hen het vermogen van Grasdorf werd toebedeeld. Het geslacht Burgmann stierf met de volgende generatie, met Ritter Arnold von Schoneveld, uit. Zijn in Wilsum gelegen vermogen verviel aan zijn beide dochters, Mette en Jutte. Van de Grasdorfer-tak wordt nog gesproken tot 1526. Zonen van deze tak trouwden met vrouwen van hoge adel uit Twente.
Het is bekend dat in Overijssel ook nog de naam Schoonvelde voorkomt. In het dorp Wilsum is het oude erf van Schoonvelde heden ten dage nog bekend. Een oude korenmolen staande op het erf is geheel gerestaureerd, de molen wordt aangedreven door een waterrad. Het water stroomt uit een nabijgelegen meertje. De molen is op geregelde tijden te bezichtigen.
Het is vrijwel zeker dat de Schoonvelde die Poortman in zijn boek noemt, dezelfde persoon is als die uit Wilsum. Hoe de tak van de familie in Drenthe terecht is gekomen is niet helemaal duidelijk.
In de archieven wordt de naam meerdere malen genoemd. We komen de naam tegen op de z.g.n. Lottingen in 1428 en in 1434. In 1542 op de Lotting gehouden te Rolde, komen de gebroeders Sconevelde voor. Ook in de jaren 1544 tot 1550 en in 1559 komt de naam naar voren. In 1597 verschijnt de naam Coop Schoonvelde. Dit is ook in 1654 het geval en dan krijgen we ook te maken met Arent Schoonvelde, een zoon van Coop. Het is niet mogelijk om in dit artikel de hele stamboom van de familie weer te geven. De kans is groot dat we dan door de bomen het bos niet meer zien. Uit alles valt intussen wel af te leiden dat het niet duidelijk is wat er het eerst was; de naam van de familie of de naam van het gebied tussen De Wijk en Koekange. Ook in het onlangs verschenen boek 'Weerbarstig Land' wordt daarop geen antwoord gegeven. De Snippe
In het boek 'Geschiedenis van De Wijk en Koekange' staat op bladzijde 150 en foto van een boerderij die 'De Snippe' genoemd werd. Deze boerderij was gelegen tussen het oude erf Schoonvelde en de Hoogeveensevaart. Deze werd gebouwd nadat er land was ontgonnen. De boerderij was niet zo groot en werd eerst verhuurd. De laatste eigenaar was de heer Koop Klokke, deze had een houthandel in Meppel en was daar in 1820 geboren. Klokke trouwde in 1851 met Femmechien Schoonvelde. Ze was een dochter van Coop Arents Schoonvelde, die op Schoonvelde woonde. Uit dit huwelijk werden vijf dochters en een zoon geboren. De zoon overleed binnen een jaar, de oudste dochter overleed toen ze bijna zes was. De overige dochters zijn allen ongetrouwd gebleven en woonden later in Meppel aan de Groenmarkt. De heer Klokke heeft de boerderij met het land verkocht aan een Schoonvelde. Deze boerderij is later afgebroken.

Ter afsluiting kan nog worden vermeld dat een deel van Hoogeveen, aan de westzijde van de A 28, aangeduid is met de naam Schoonvelde. In het verleden hebben de Schoonveldes hier ook bezittingen gehad.

De stamboom van de familie Schoonvelde kunt u hier vinden.